İşe Geçiş ve İşsizlikle Başa Çıkmada Kariyer Uyum Yetenekleri
Prof.Dr. Erkan Işık
İstanbul Aydın Üniversitesi
İş bulabilmek ve istihdam edilebilmek gençler arasında en temel sorunlardan biridir. Uluslararası Çalışma Örgütünün 2022 verilerine göre dünya genelinde 15-24 yaş arası işsizlik oranı %22.4 (Türkiye için %28.3) civarındadır. Bu veriler bize her beş gençten birinin işsiz kalmayla yüz yüze olduğunu göstermektedir. Gerek genç işsizlik oranları gerekse işgücü piyasasındaki hızlı değişimler ve belirsizlikler düşünüldüğünde, gençlerin geliştirmesi gereken en önemli özelliklerden biri olarak kariyer uyum yetenekleri karşımıza çıkmaktadır. Savickas’a (1997, 2005) göre kariyer uyum yeteneği, iş rollerine, iş geçişlerine ve işlerle ilgili belirsizliklerin sebep olabileceği travmalara hazır olma ve bunlarla başa çıkabilmeyi ifade eder. Kavram dört kriter üzerinden tanımlanmıştır. Savickas’a göre (1997, 2005) kariyer uyum yeteneğini arttırmak, bireyin 1) Kariyer ilgisini, 2) Kariyer kontrolünü, 3) Kariyer merakını ve 4) Kariyer güvenini arttırmaya bağlıdır. Savickas ilerleyen yıllarda tanımlamalarını yaptığı bu kavramların ölçülmesini sağlayan Kariyer Uyum Yetenekleri Ölçeğini (2012) geliştirmiş ve ilgili hipotezler dünyanın birçok farklı kültüründe test edilmiştir. Türkiye’ de gençlerin kariyer gelişimi, işe geçiş ve işsizlikle ilgili panelin bu bölümünde, gençlerin işe geçiş ve işsizlikle ilgili sorunlarıyla başa çıkabilmesini kolaylaştırabilecek ve birçok farklı kültürde test edilmiş kariyer uyum yeteneklerinden bahsedilecektir.